Doel
Het systeem van verplichte kasreserves in Suriname is van toepassing op de verplichtingen van de commerciële banken in de lokale valuta (SRD) en in vreemde valuta. De SRD-kasreserveplicht werd geïntroduceerd op 15 mei 2001, terwijl de verplichtingen in vreemde valuta van kracht werden vanaf 12 februari 2003. De SRD-kasreserves hebben voornamelijk een monetaire functie. Het doel is de capaciteit van algemene banken om kredieten en beleggingen te doen, en daarmee de kredietvraag in de economie, te beperken. Kasreserves in vreemde valuta zijn bedoeld om een liquiditeitsbuffer te vormen zodat aan het opvraagbaarheidsrisico van vreemde valutategoeden in enige mate kan worden voldaan, en ter versterking van de stabiliteit van de Surinaamse dollar gezien de hoge dollariseringsgraad van de Surinaamse economie (een deposito- en krediet dollarisatieratio van respectievelijk ±80% en 55% in 2023).
Technische vormgeving
Reservebase
Het aangrijpingspunt van de kasreserveregeling ligt in de bankbalans bij de toevertrouwde middelen, ook wel aangeduid met de Engelse term ‘reserve base’. De reserve base omvat rekening-couranttegoeden, spaartegoeden, termijndeposito’s en andere middelen die het publiek aan de banken heeft toevertrouwd. Publiek verwijst naar niet-bancaire financiële ondernemingen, niet-financiële ondernemingen en huishoudens.
Aanhouding kasreserves
De kasreserves moeten worden aangehouden in de valuta waarin de depositoverplichtingen luiden. Kasreserves in US-dollars en euro's moeten daarom worden aangehouden in de betreffende valuta. De algemene banken zijn verplicht om hun SRD-kasreserves aan te houden bij de Centrale Bank van Suriname (CBvS) in de vorm van renteloze deposito's. Wat betreft US-dollars, moet 40% van de reserve base worden aangehouden bij de CBvS op een USD-kasreserverekening, terwijl 60% rechtstreeks mag worden aangehouden bij buitenlandse correspondent banken in deposito’s en desgewenst in verhandelbare obligaties. Van de kasreserveverplichtingen in euro moet 70% worden aangehouden bij de CBvS op een EUR-kasreserverekening en 30% mag door de algemene banken zelf worden aangehouden bij buitenlandse correspondent banken in deposito’s en desgewenst in verhandelbare obligaties.
Reserveratio
De kasreserveratio is uniform voor alle banken en alle depositoverplichtingen; d.w.z. eenzelfde ratio is van toepassing op elke bank en elk type deposito. De ratio verschilt echter per valutasoort. De kasreserveratio voor de SRD-reserve base bedraagt sinds 5 april 2023 44%, terwijl het percentage voor verplichtingen in vreemde valuta 50% bedraagt vanaf 18 september 2013. De onderstaande tabel geeft een samenvatting van de ontwikkeling in de kasreservepercentages vanaf 2001.
Aanhoudingsperiode
Op 14 juli 2021 heeft de CBvS de middelingsvoorziening voor de kasreserves in SRD ingevoerd ter ondersteuning van het korte termijn liquiditeitsbeheer van de banken.
De aanhoudingsperiode voor de kasreserves in SRD is twee weken (14 dagen), en begint op de woensdag en eindigt op de tweede daaropvolgende dinsdag. Om de twee weken wordt op woensdag de verplicht aan te houden SRD-kasreserve berekend op basis van het vierweeks voortschrijdend gemiddelde van de reserve base.
De aanhoudingsperiode voor kasreserves in vreemde valuta is gesteld op één week (7 dagen). Middeling van de kasreserves in vreemde valuta gedurende de aanhoudingsperiode is niet toegestaan. Iedere woensdag worden de kasreserves berekend op basis van het vierweeks voortschrijdend gemiddelde van de reserve base in US-dollars en in euro’s. De reserve base wordt op gelijktijdige basis berekend, wat betekent dat het exacte bedrag van de verplichte kasreserves van de banken aan het einde van de aanhoudingsperiode bekend is.
Sancties
Een algemene bank die niet voldoet aan de kasreserves in SRD, dat wil zeggen minder deposito's bij de CBvS aanhoudt dan vereist, wordt onderworpen aan een boete. De boete wordt opgelegd in de vorm van rente over het bedrag van het manco gedurende de aanhoudingsperiode van 14 dagen. De rentevoet die wordt toegepast, is gelijk aan het rentetarief op de vijfdaagse beleningsfaciliteit van de CBvS plus een premie van drie procentpunt. De CBvS is gemachtigd om het boetebedrag te debiteren ten laste van de SRD-werkrekening van de betreffende bank aangehouden bij de CBvS. Bij een tekort in de kasreserves in vreemde valuta worden er geen boetes in rekening gebracht. Met ‘moral suasion’ wordt door de CBvS getracht om naleving van de kasreserveplicht te waarborgen.
Financiering uit kasreserves
Op 12 februari 2004 heeft de CBvS in samenspraak met de algemene banken een huisvestingsfaciliteit opgezet, gefinancierd uit de verplichte SRD-kasreserves. Het voornaamste doel van deze faciliteit is om de particuliere woningbouw tegen betaalbare rente binnen het bereik van de middeninkomensgroepen te brengen en zo het huisvestingsvraagstuk in Suriname te helpen verlichten. De leningen zijn uitsluitend bedoeld om een nieuw huis te bouwen of te kopen, of om een bestaand huis te repareren, renoveren, uit te breiden en af te bouwen. Tevens mogen huishoudens sinds 28 november 2023 een perceel kopen onder de strikte voorwaarde dat op het perceel een woning wordt gebouwd voor eigen bewoning.
Onder deze faciliteit mogen de algemene banken ten hoogste 10% van hun reserve base aanwenden voor het verstrekken van hypotheken tegen een rentevoet van 7% per jaar. Om in aanmerking te komen voor de faciliteit moet een huishouden een inkomen hebben van maximaal SRD 35.000,- per maand. Ieder huishouden kan maximaal SRD 1.600.000,- lenen. De hypotheken hebben een looptijd van maximaal 30 jaar. Met deze leningen kunnen nieuwe woonhuizen worden gebouwd met een totaal vloeroppervlak van 40 m2 tot 150 m2. Bestaande woningen kunnen worden gerepareerd, gerenoveerd en uitgebreid tot een vloeroppervlak van 275 m2.
Klik hier voor meer kasreservedata in het Surinaams valutabedrijf in Excel-formaat.
Klik hier voor meer kasreservedata in het vreemde valutabedrijf in Excel-formaat.