ASHANTI GOUDGEWICHTJES

Man met conga's

De Ashanti (of Asante) met ongeveer ��n en een half miljoen inwoners, is een etnische groep in het zuiden van Ghana, die een dialect van het Akan ��de Twi� spreekt. Het grootste deel woont in de gelijknamige regio Ashanti. Als een provincie van Ghana, behoorde het land van de Ashanti vroeger tot de Goudkust. Het merendeel van de in de 18e eeuw naar Suriname overgevoerde slaven waren vooral slaven uit het Akan-taalgebied: Ashanti, Fanti, Nzema, Anyi of Baoule. Resten van de Akan-cultuur zijn ook duidelijk herkenbaar in de godsdienst en cultuur van de Surinaamse creolen en marrongroepen.

Puur stofgoud en goudklompjes waren de enige betaalmiddelen in het land van de Ashanti tot ongeveer 1902 (officieel) en tot ongeveer 1918 (inofficieel). Goud was tevens het statussymbool voor de koningen en stamhoofden. Deze lieten sieraden, ceremoni�le wapens, zelfs huishoudelijke gebruiksvoorwerpen en taferelen uit het hofleven van goud maken door hun persoonlijke goudsmeden. Mogelijk werden deze verzameld en voor plezier uitgestald. Vervolgens werden enkele bevoorrechte mensen toegestaan om kopie�n te maken van koper van deze gouden originele exemplaren. Dit kan geleid hebben tot het gebruik van kunstvoorwerpen als gewichten.

Tegen deze achtergrond verruimt het Numismatisch Museum van de Centrale Bank van Suriname haar permanente expositie tijdelijk met goudgewichtjes, die de vroegere Ashanti gebruikten om goud te wegen, en met oorspronkelijke betaalmiddelen. Het museum heeft van mevrouw Ellen Ombre enkele originele voorwerpen in bruikleen die vanaf 2 maart jl. tentoon zijn gesteld. De goudgewichtjes hebben uiteenlopende vormen, van gebruiksvoorwerpen tot mens- en dierfiguren. De betaalmiddelen zijn minstens even divers en zijn afkomstig van verschillende landen en culturen. Populair waren snoeren gemaakt van verschillende soorten kralen, schelpen en brons.

Een cruciale rol bij het overbrengen van de Ashanti en hun cultuur naar Suriname moet aan Fort Elmina worden toegeschreven. Dit fort is in 1482 gebouwd aan de vroegere Goudkust wat het huidige Ghana is. Het fungeerde als belangrijke tussenstop in de slavenhandel. Een artistieke creatie van Fort Elmina is eveneens te bezichtigen tijdens de expositie.

� 2011 Centrale Bank van Suriname