CONTROLE VAN BANKBILJETTEN EN MUNTEN

Controle van bankbiljetten valt in twee categorie�n te onderscheiden: controle tijdens het productieproces op defecten en misdrukken en controle tijdens de circulatie op echtheid en slijtage.
De controle tijdens het productieproces geschiedt door de drukker ter voorkoming dat hij biljetten met technische afwijkingen aan de desbetreffende centrale bank levert. De eindcontrole hierbij noemt men het �nazien�. De controle tijdens de circulatie wordt door een centrale bank uitgevoerd aan de hand van echtheidskenmerken. Een aantal van deze kenmerken wordt gepubliceerd, zodat het publiek ook zelf kan controleren of een biljet echt is; publiekskenmerken. Bovendien controleert een centrale bank de uit circulatie teruggekeerde biljetten op slijtage. Dit kan onder andere gebeuren tijdens een computergestuurd sorteerproces op basis van het nummer van het biljet. �Te oude� en gesleten biljetten worden daarbij automatisch ter vernietiging uitgesorteerd, vandaar dat de serie- en nummeraanduiding van de biljetten is uitgevoerd in OCR-schrift (OCR = optical character recognition).
Controle van munten valt uiteen in twee delen: de controle op het productieproces en de controle op echtheid in de omloop. De eerste geschiedt gedeeltelijk tijdens het productieproces door het munthuis zelf en gedeeltelijk achteraf door een onafhankelijke instantie. Hierbij wordt gelet op de juiste samenstelling van de legering, het gewicht en of de aanmunting zelf goed is gebeurd, omdat de beeldenaar ��n van de belangrijkste echtheidskenmerken is.
In de periode waarin de munttechniek nog zeer gebrekkig was en de munten van edelmetaal gemaakt werden, kwamen vervalsingen veelvuldig voor en was controle op echtheid en gaafheid van wezenlijk belang. Veelvuldig werd het publiek van overheidswege gewaarschuwd geen valse of te lichte munten uit te geven of aan te nemen. Als hulpmiddel daarbij werden beschrijvingen en afbeeldingen van goede, c.q. slechte munten gepubliceerd (plakkaat, beeldenaar) en waren muntgewichtdozen in gebruik. Soms werden bepaalde muntsoorten door de overheid systematisch gecontroleerd en werden de goede exemplaren voorzien van een klop (een instempeling op een munt, die daarop later is aangebracht). Pas in de 19e eeuw werd het een taak van de muntbedrijven om systematisch door middel van steekproeven de omloop te controleren.
Tegenwoordig komt de controle op echtheid van de munten in omloop bijna niet meer voor omdat de nominale waarde meestal erg laag is en het namaken of vervalsen van moderne munten uitgebreide en kostbare technische apparatuur vereist.
Bij munten speelt ook het echtheidsonderzoek voor verzamelaars een rol vanwege het voorkomen van verzamelaarsvervalsingen.

Bron:

• Encyclopedie van Munten en Bakbiljetten - E.J.A. van Beek

� 2008 Centrale Bank van Suriname